Daha çoxu üçün bizi sosial şəbəkələrdə izləyin
GPM-də biz həmişə “daha az zərər” etməklə yalnız qazanc əldə etməkdən əlavə, daha dərinə getməyə çalışmışıq. Həqiqət budur ki, bu artıq kifayət deyil. Biz layihələrin nəinki zərərin qarşısını almasını tələb edən, həm də ətrafımızdakı dünyanı bərpa etməyə fəal kömək edən çətinliklərlə üzləşirik. Layihələrimiz dayanıqlılıq yaratmalı, icmaları bərpa etməli və gələcək nəsillərin inkişaf etmək üçün lazım olan resurslara malik olmasını təmin etməlidir.
Bunu nəzərə alaraq, Dayanıqlı Layihə Menecmentinin yenilənmiş Altı Prinsipini təqdim etməkdən qürur duyuram. Bu prinsiplər daha böyük dəyişikliyin bir hissəsidir – bu dəyişikliyin yalnız bu gün dəyər yaratmaq deyil, həm də sabaha müsbət təsir buraxmaq kimi məsuliyyətimizi dərk etməkdir. 

Prinsipləri niyə yeniləməlisiniz?
2015-ci ildə yaradılan orijinal Altı Prinsip yüksək standart təyin etdi. Onlar layihə menecerləri üçün dayanılıqlığı hər bir qərara, hər prosesə və hər bir maraqlı tərəfin qarşılıqlı fəaliyyətinə inteqrasiya etmək üçün bir çərçivə təmin etdilər. Amma dünya dəyişdikcə biz də uyğunlaşmalıyıq. Dayanılılıqdan regenerasiyaya – sadəcə status-kvonu saxlamaqdan təbii, sosial və iqtisadi sistemlərimizi fəal şəkildə bərpa etməyə və təkmilləşdirməyə keçməyin vaxtı çatıb. Bu uyğunluqla bağlı deyil; liderlik və transformasiya haqqındadır.

Gəlin bu yenilənmiş prinsiplərin layihə rəhbərləri kimi bizim üçün nə demək olduğunu və nə üçün onların həmişəkindən daha çox əhəmiyyət kəsb etdiyinə baxaq:

Öhdəlik və Məsuliyyət
Qarşılaşdığımız ekoloji və sosial böhranlardan getdikcə daha çox xəbərdar olduğumuz bir dünyada öhdəlik istəyə bağlı deyil – bu vacibdir. Biz hər kəsin təmiz, sağlam mühitdə yaşamaq üçün əsas hüquqlarını tanımağa və qorumağa borcluyuq. Yenilənmiş prinsipimiz təkcə passiv “öhdəliyi” deyil, həm də fəal hesabatlılığı vurğulayır. Ədalətlilik, etik satınalma, şəffaflıq – bunlar əlavələr deyil; onlar əsaslardır. Layihənin idarə edilməsində həqiqi liderlik dayanıqlılıq məqsədlərinə sahib olmaq və tərəqqimiz, uğurlarımız və bəli, uğursuzluqlarımız haqqında dürüst olmaq deməkdir.

Etik və Məsuliyyətli Qərar Qəbuletmə
Etdiyimiz hər bir seçim vacibdir. Etik qərarların qəbulu siyasətdən kənara çıxır – bu, etdiyimiz hər şeyin əsasına etikanı yerləşdirməkdən ibarətdir. Yenidən işlənmiş prinsipimiz təkcə bu gün deyil, gələcək nəsillər üçün də mənfi təsirlərin qarşısının alınmasını və yumşaldılmasını vurğulayır. Biz etik liderlik mədəniyyətini inkişaf etdirməliyik – burada məsuliyyət layihənin idarə edilməsinə toxunur və liderlər layihələrimizin bütövlükdə cəmiyyətə fayda verməsini təmin etmək üçün çağırışlar etməyə hazırdırlar.

İnteqrasiya edilmiş, Şəffaf və İnklüziv İdarəetmə
İdarəetmə bir çərçivədən daha çox olmalıdır; müsbət dəyişikliklər üçün qüvvə olmalıdır. Bizim yeni yanaşmamız sosial, iqtisadi və ekoloji mülahizələri layihələri idarə etməyimizə inteqrasiya etməkdir. Əsl şəffaflıq inamı, inam isə dəstəyi artırır. Biz qərarların qəbulunun inklüziv, şəffaf və əhatəli olmasını təmin etməliyik ki, layihələrimiz bütün maraqlı tərəflərin, xüsusən də səsləri çox zaman marjinallaşdırılanların ehtiyaclarını əks etdirsin.

Prinsipli və Dəyərlərə əsaslanan inkişaf
Bu prinsip, layihələrimizin təkcə iqtisadi cəhətdən sərfəli deyil, həm də ətraf mühitə və gələcək nəsillərə üstünlük verən dəyərlərə əsaslandığına əmin olmaqdan ibarətdir. Təbii sərvətləri artıran və ekoloji məhdudiyyətlərə hörmət edən inkişaf artıq “sahibi olmaq xoş” deyil; bu, layihələrimizin və nəhayət, dünyamızın dayanıqlılığı üçün əsasdır. Nəinki qoruyub saxlayan, həm də yenilənən texnologiyaları və prosesləri qəbul etməyimizin, tapdığımız dünyadan daha yaxşı bir dünya buraxmağımızın vaxtıdır.

GPM-də biz həmişə “daha az zərər” etməklə yalnız qazanc əldə etməkdən əlavə, daha dərinə getməyə çalışmışıq. Həqiqət budur ki, bu artıq kifayət deyil. Biz layihələrin nəinki zərərin qarşısını almasını tələb edən, həm də ətrafımızdakı dünyanı bərpa etməyə fəal kömək edən çətinliklərlə üzləşirik. Layihələrimiz dayanıqlılıq yaratmalı, icmaları bərpa etməli və gələcək nəsillərin inkişaf etmək üçün lazım olan resurslara malik olmasını təmin etməlidir.
Bunu nəzərə alaraq, Dayanıqlı Layihə Menecmentinin yenilənmiş Altı Prinsipini təqdim etməkdən qürur duyuram. Bu prinsiplər daha böyük dəyişikliyin bir hissəsidir – bu dəyişikliyin yalnız bu gün dəyər yaratmaq deyil, həm də sabaha müsbət təsir buraxmaq kimi məsuliyyətimizi dərk etməkdir. 

Prinsipləri niyə yeniləməlisiniz?
2015-ci ildə yaradılan orijinal Altı Prinsip yüksək standart təyin etdi. Onlar layihə menecerləri üçün dayanılıqlığı hər bir qərara, hər prosesə və hər bir maraqlı tərəfin qarşılıqlı fəaliyyətinə inteqrasiya etmək üçün bir çərçivə təmin etdilər. Amma dünya dəyişdikcə biz də uyğunlaşmalıyıq. Dayanılılıqdan regenerasiyaya – sadəcə status-kvonu saxlamaqdan təbii, sosial və iqtisadi sistemlərimizi fəal şəkildə bərpa etməyə və təkmilləşdirməyə keçməyin vaxtı çatıb. Bu uyğunluqla bağlı deyil; liderlik və transformasiya haqqındadır.

Dayanıqlı Layihələrin İdarə olunması – GPM barədə məlumat 

Gəlin bu yenilənmiş prinsiplərin layihə rəhbərləri kimi bizim üçün nə demək olduğunu və nə üçün onların həmişəkindən daha çox əhəmiyyət kəsb etdiyinə baxaq:

Öhdəlik və Məsuliyyət
Qarşılaşdığımız ekoloji və sosial böhranlardan getdikcə daha çox xəbərdar olduğumuz bir dünyada öhdəlik istəyə bağlı deyil – bu vacibdir. Biz hər kəsin təmiz, sağlam mühitdə yaşamaq üçün əsas hüquqlarını tanımağa və qorumağa borcluyuq. Yenilənmiş prinsipimiz təkcə passiv “öhdəliyi” deyil, həm də fəal hesabatlılığı vurğulayır. Ədalətlilik, etik satınalma, şəffaflıq – bunlar əlavələr deyil; onlar əsaslardır. Layihənin idarə edilməsində həqiqi liderlik dayanıqlılıq məqsədlərinə sahib olmaq və tərəqqimiz, uğurlarımız və bəli, uğursuzluqlarımız haqqında dürüst olmaq deməkdir.

Etik və Məsuliyyətli Qərar Qəbuletmə
Etdiyimiz hər bir seçim vacibdir. Etik qərarların qəbulu siyasətdən kənara çıxır – bu, etdiyimiz hər şeyin əsasına etikanı yerləşdirməkdən ibarətdir. Yenidən işlənmiş prinsipimiz təkcə bu gün deyil, gələcək nəsillər üçün də mənfi təsirlərin qarşısının alınmasını və yumşaldılmasını vurğulayır. Biz etik liderlik mədəniyyətini inkişaf etdirməliyik – burada məsuliyyət layihənin idarə edilməsinə toxunur və liderlər layihələrimizin bütövlükdə cəmiyyətə fayda verməsini təmin etmək üçün çağırışlar etməyə hazırdırlar.

İnteqrasiya edilmiş, Şəffaf və İnklüziv İdarəetmə
İdarəetmə bir çərçivədən daha çox olmalıdır; müsbət dəyişikliklər üçün qüvvə olmalıdır. Bizim yeni yanaşmamız sosial, iqtisadi və ekoloji mülahizələri layihələri idarə etməyimizə inteqrasiya etməkdir. Əsl şəffaflıq inamı, inam isə dəstəyi artırır. Biz qərarların qəbulunun inklüziv, şəffaf və əhatəli olmasını təmin etməliyik ki, layihələrimiz bütün maraqlı tərəflərin, xüsusən də səsləri çox zaman marjinallaşdırılanların ehtiyaclarını əks etdirsin.

Prinsipli və Dəyərlərə əsaslanan inkişaf
Bu prinsip, layihələrimizin təkcə iqtisadi cəhətdən sərfəli deyil, həm də ətraf mühitə və gələcək nəsillərə üstünlük verən dəyərlərə əsaslandığına əmin olmaqdan ibarətdir. Təbii sərvətləri artıran və ekoloji məhdudiyyətlərə hörmət edən inkişaf artıq “sahibi olmaq xoş” deyil; bu, layihələrimizin və nəhayət, dünyamızın dayanıqlılığı üçün əsasdır. Nəinki qoruyub saxlayan, həm də yenilənən texnologiyaları və prosesləri qəbul etməyimizin, tapdığımız dünyadan daha yaxşı bir dünya buraxmağımızın vaxtıdır.

Sosial və ekoloji bərabərlik
Bərabərlik olmadan dayanıqlılıq natamamdır. Reallıq budur ki, iqlim dəyişikliyinin və ətraf mühitin pozulmasının təsirləri eyni dərəcədə hiss olunmur. Layihələrimiz bərabərsizliyi gücləndirmək üçün yox, azaltmaq üçün alət olmalıdır. Bu, təcrid olunmuş icmaların ehtiyaclarını prioritetləşdirmək, dayanıqlığı artırmaq və yüksək riskli ərazilərdə zəiflikləri aradan qaldırmaq deməkdir. Layihənin uğuru haqqında danışarkən soruşmalıyıq – bu layihə ən çox ehtiyacı olanları qaldırdı? Bu, gələcək problemlər qarşısında ədalətlilik və dözümlülük imkanı verdimi?

İqtisadi tərəqqi
Dayanıqlılıq və iqtisadi rifahın ziddiyyət təşkil etdiyinə dair köhnəlmiş bir mif var. Bu həqiqətdən uzaq ola bilməz. Əsl problem bugünkü ehtiyacları sabahın uzunmüddətli hədəfləri ilə tarazlaşdıran perspektivin qəbul edilməsindədir. Layihələrimiz sərvət yaratmalıdır – təkcə burada və indi üçün deyil, gələcək üçün dayanıqlılığı təmin edən yollarla. İqtisadi artım sosial rifahı və ətraf mühitin sağlamlığını dəstəkləməlidir.

Dayanıqlılıqdan Regenerasiyaya qədər
Etdiyimiz dəyişikliklər təkmilləşdirməkdən daha çox şeyə aiddir. Onlar zehniyyətdə dəyişikliyi təmsil edir – zərərin azaldılmasından aktiv bərpaya qədər. Biz layihələrin “daha az zərər verməkdən” kənara çıxmalı olduğu bir dövrə qədəm qoyuruq. Onlar itirilənləri aktiv şəkildə bərpa etməli və ekosistemlərin, icmaların və iqtisadiyyatların daha sağlam və daha dayanıqlı olmasını təmin etməli, müsbət töhfə verməlidirlər.
Bu yaxınlarda təqdim etdiyimiz hesabatımızda biz təşkilatlar arasında dayanıqlı layihə menecmentinin sadəcə olaraq düzgün iş olmadığını, bunun rəqabət üstünlüyü olduğunu gördük. Bu yenilənmiş prinsiplərə uyğun gələn layihələr təkcə uyğunluqla bağlı deyil, onlar yükü möhkəm gələcəyə aparmağa yönəlib. Biz bilirik ki, bərpaedici təcrübələri qəbul edən təşkilatlar artan məşğulluq, dayanıqlılıq və uzunmüddətli gəlirlilik görürlər.

Müsbət Təsirin Mirası
Nəhayət, Altı Prinsipə edilən bu yeniləmə bizim irsimizlə bağlıdır. Bu gün üzərində işlədiyimiz layihələr haqqında düşünərkən sual verməliyik: onlar sadəcə nəticələrə nail olurlar, yoxsa daha yaxşı gələcəyə töhfə verirlər? Geridə fəxr edə biləcəyimiz bir iz qoyurlar? Layihə menecerləri olaraq, bizə yalnız cədvəlləri və büdcələri idarə etmək tapşırılmır. Bizə miras – dünyada müsbət iz buraxmaq imkanı həvalə olunub.

Əgər siz də GPM-b sertifikatını almaq istəyirsizsə, bu linkdən məlumat ala bilərsiniz 

Seçimimiz var: biz dayanan nəsil kimi xatırlanmaq istəyirik, yoxsa hərəkətə keçən nəsil? Təkcə bu gün deyil, gələcək nəsillər üçün də layihə uğurunun nəyə bənzədiyini yenidən müəyyən etmək üçün addım atmağın vaxtıdır.
Joel Carboni, 2024
Original məqalə üçün: GPM GLOBAL
Dayanıqlı layihə menecmenti haqqında daha çox öyrənmək üçün www.greenpm.az – a daxil olun